Türkiye'nin İsrail'e Yaptırım Kararı

Türkiye’nin İsrail’e Yaptırım Kararı

TÜRKÇE (ENG below):

03.05.2024

 Yaptırımlara Uyum Açısından  Türk ve  İsrailli Şirketler için Önemli Bir Gelişme: 

 Henüz müdahillik başvurusu yapılmamış olmakla birlikte; Dışişleri Bakanımız Sn. Hakan Fidan’ın 1 Mayıs 2024 tarihinde Türkiye’nin, Uluslararası Adalet Divanı nezdinde Güney Afrika’nın İsrail’e karşı görülmekte olan davaya müdahil olma kararı alındığını açıklamasından iki gün sonra;

 3 Mayıs 2024 tarihinde Türkiye Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklamaya göre İsrail ile Türkiye arasındaki ihracat ve ithalat,  Gazze’ye kesintisiz ve yeterli miktarda insani yardım akışı izin verilinceye kadar tamamen durdurulmuştur. 

 Daha önce de 9 Nisan 2024 tarihinde alınan karar gereği 54 ürün grubunda 1019 üründe Türkiye’den ihracatın durdurulması, gümrük işlemlerinin yapılmaması kararı uygulanmaya başlanmıştı. 3 Mayıs tarihinde açıklanan bu yeni yaptırım kararı, 9 Nisan’daki yaptırımların ötesinde, devlet düzeyinde alınan tedbirlerin ikinci aşamasını ifade etmektedir.

Bu ticari kısıtlamaların uygulamaya alınması ile beraber TÜİK verilerine göre 2023 yılı içerisinde toplam 6,8 milyar dolar hacmindeki ticaret, Mayıs 2024 itibariyle tamamen durdurulmuştur. Bu durum, ihracatçı ve ithalatçı birçok şirketi sürecin işleyişine ilişkin netleştirilmesi gereken bir takım sorularla başbaşa bırakmıştır.

Bakanlık tarafından yapılan açıklamalar ve yaptırımların kapsamı/sonuçları henüz detaylandırılmadığından; ancak muhtemel senaryolar üzerinden fikir yürütülmektedir. 

Resmi otoriteler tarafından, yaptırımların kapsamı ve sonuçlarına ilişkin henüz detaylı bir açıklama yapılmadığını, bu yazıda belirtilen tüm görüşlerin sınırlı bilgilerle oluşturulduğunu, bu görüşlere göre aksiyon almamanızı ve operasyonlarınıza özel hukuki danışmanlık alarak ilerlemenizi önemle not ederiz.

1. Türkiye’nin İsrail ile ilgili ithalat ve ihracat yasaklarının ihlali durumunda şirketlerin karşı karşıya kalacağı cezai ve idari müeyyideler nelerdir? Örneğin ABD’de yaptırımların ihlali tespit edildiğinde OFAC, idari para cezasına hükmedebilmekte, şirketlerin veya kişilerin malvarlıklarına yönelik işlemler yapabilmektedir. Türkiye’de müeyyideler nelerdir ve hangi otorite hangi cezaları uygulayacaktır?

Yapılan basın açıklaması kapsamında yaptırımların ihlali durumunda uygulanacak müeyyidelerden bahsedilmemiştir. İdari para cezası mı uygulanacak, yoksa ihracat yetki belgelerine bir kısıtlama mı gelecek, yoksa malların gümrükte rehin tutulması gibi başka tür uygulamalarla mı karşı karşıya kalınacak, henüz belli değildir.

Türkiye’de; ABD’deki OFAC veya Birleşik Krallık’taki OFSI gibi yaptırımları doğrudan uygulayan bir otorite bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yaptırımların sonuçlarının neler olacağı ve kimler tarafından uygulanacağına ilişkin bir belirsizlik söz konusudur.

Ancak mevcut açıklamalar ile, yaptırım kararının Ticaret Bakanlığı nezdinde gümrük uygulamaları ile kontrol edileceği ve İsrail ile doğrudan ticaret kapsamına girecek ithalat ve ihracat işlemlerine izin verilmeyeceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle lojistik, antrepo maliyetleri gibi maliyetlerden kaçınmak için bu işlemlere teşebbüs edilmemesi ticari açıdan mantıklı olacaktır.

2. Türkiye tarafından uygulanan yaptırımlar birincil yaptırımlar mıdır? İkincil yaptırımlar da uygulanmakta mıdır? Diğer bir ifade ile, doğrudan ithalat ve ihracat yasaklanmış olup, dolaylı olarak İsrail ile ticarete başka ülkedeki şubeler veya şirketler üzerinden ticarete devam etmek de yaptırım ihlali sayılır mı? Örneğin, Türkiye’den İsrail’e doğrudan ihracat yapmayıp, şirket üçüncü bir ülke üzerinden (örn. Malta) dolaylı olarak ihracat yaparsa yine yaptırımlara tabi olur mu? Diğer bir ifade ile, Türkiye tarafından uygulanan yaptırımlarda “circumvention” yasak mıdır?

İkincil yaptırımlar ABD’de Executive Order (EO) olarak yayımlanır ve başka ülkelerdeki yerleşik şirketlere veya kurum ve kuruluşlara hangi kapsam ve şartta yaptırımların uygulanacağını açıklar nitelikte olup, bu EO’lar ile ABD’nin bu üçüncü kişiler üzerinde yargı yetkisi tesis edilmektedir. Örneğin, birincil yaptırımlar doğrudan ticareti, ikincil yaptırımlar ile de dolaylı olarak yasaklanan işlemlere katkı sağlayan, kolaylaştıran (facilitation) iş ve işlemleri yasaklamaktadır ve özellikle finans kuruluşları başta olmak üzere ABD kişisi olmayan kişileri hedef alır.

Türk hukukunda ikincil yaptırımlar kavramı bulunmamaktadır. Ticaret Bakanlığımızca yapılan basın açıklamasında da ikincil yaptırım benzeri bir kapsamdan bahsedilmemiştir. Açıklamada detay belirtilmemekle beraber, şimdilik yalnızca doğrudan ticaretin (ithalat ve ihracatın) yasaklandığı anlaşılmaktadır.

Türkiye’de, ABD’deki, “EAR -export administration rules- follow the items” (ihracat kontrolleri ürünü takip eder, dolayısıyla ürün nerede ise BIS -Bureau of Industry and Security- orada yetki tesis eder) şeklinde bir gümrük yetkisi kapsamı mevcut değildir. Türkiye’de ürünler Türkiye sınırları içerisinde (toprak, kara suları, iç suları ve hava sahası içerisinde) iken gümrük yetkisi kapsamına girmektedir. Dolayısıyla Türkiye menşeli ürünlerin, Türkiye sınırlarından çıkarılarak başka bir ülkedeki bir üçüncü kişi üzerinden İsrail’e gönderilmesi halinde, “transshipment” veya “circumvention” metodu yaptırım yasağı kapsamına alınmadığından, takip edilen bu usulün yaptırımları ihlal etmeyebileceği veya yaptırım kapsamına girmeyeceği düşünülmektedir.

Örneğin makine ekipman ihracatçısı bir şirketin, başka ülkedeki bir şirkete ürünleri transfer edip, orada birleştirme/montaj/assemble yaparak hedef ülkeye gönderilmesi yöntemini izlemesinin yaptırımlar kapsamına girmeyebileceği anlaşılmaktadır.

3. Bu yaptırım kararına ambargo diyebilir miyiz? 9 Nisan 2024’teki 54 ürün grubu yaptırım kapsamında idi, şu anda tüm ürün grupları için ithalat ve ihracat yasaklanmış olup, bu hükümet kararı ambargo olarak nitelendirilebilir mi?

Ambargo iki ülke arasında tüm ticaretin -lisans istisnaları da olmaksızın- yekûnen yasaklanmasıdır. Yaptırım ise, ürün/hizmet ithalat ve ihracatının yasaklanması ile beraber lisans verilebilmesi ile istisnai olarak ticaretin devam ettiği bir uygulamadır.

Yapılan basın açıklaması tüm ticaretin durdurulmasına ilişkindir, herhangi bir lisans istisnasından bahsedilmemiştir. 

Ek olarak, not etmek gerekir ki ABD’nin antiboykot yasaları; ABD şirketlerinin yabancı bir ülke tarafından -mevcut durumda Türkiye tarafından- ABD’ye dost bir ülkeye karşı -mevcut durumda İsrail’e karşı- sürdürülen bir boykotu (onaylanmamış yabancı boykot) ilerletmek veya desteklemek için belirli eylemlerde bulunmasını engellemekte ve bazı durumlarda yasaklamaktadır. Dolayısıyla, ABD şirketleri ile ticarette bulunan Türk şirketlerinin bu süreçte tedarik zincirinde belirli aksamalar yaşayabileceği öngörülmektedir, zira ABD şirketleri antiboykot yasaları gereği Türk şirketlerle ticaret yapma engeline takılabilirler.

4. Tüm ürünlere ilişkin ihracat ve ithalatının yasaklandığına ilişkin karar alınmış olup; borç ve alacaklar ile bir yorum yapılmamıştır. Tahsilatlar yaptırım kapsamına girmekte midir? Tahsilatların yapılabilmesi ile ilgili herhangi bir  bir “wind down” süresi olacak mı?

Basın açıklamasında buna ilişkin bir süre tanımlanmamıştır. Ayrıca, yaptırım kararı ithalat ve ihracat ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığı tarafından duyurulmuştur. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası tarafından bir açıklama yapılmamıştır. Dolayısıyla, yeni bir açıklama gelene kadar, para akışlarının yaptırımlar kapsamına girmeyeceği düşünülmektedir.

 Proaktif olmanızı ve tüm işlemlerinizi gözden geçirip analiz etmenizi öneririz. Şirketiniz bünyesinde yaptırımlara uyum programı geliştirmeniz gerektiğini ve yeni gelişmelerle eş zamanlı olarak adapte olmanız gerektiğini hatırlatırız. Yukarıda zikredilen genel görüşlere göre hareket etmemenizi, bir hukuk bürosundan profesyonel olarak hizmet ve hukuki görüş almanızı tavsiye ederiz.

 #TürkYaptırımları,  #OFAC,   #OFSI veya   #ABYaptırımları ile ilgili şirketinizin uyumuyla ilgili detaylı bir değerlendirmeye ihtiyacınız olduğunda, profesyonel destek için ekibimizle info@hekimoglulaw.com üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

 ENGLISH:

 Significant Development for  Turkish and  Israeli Companies in Terms of Compliance with Sanctions:

 Although no joinder application has been made yet, two days after the announcement by the Turkish Foreign Minister Mr. Hakan Fidan on May 1, 2024, that Türkiye had decided to intervene in the ongoing case against Israel at the International Court of Justice on behalf of South Africa:

 According to an official statement made by the Turkish Ministry of Trade on May 3, 2024, exports and imports between Israel and Türkiye have been completely halted until an uninterrupted and sufficient flow of humanitarian aid is allowed to  Gaza.

 In line with the decision taken on April 9, 2024, which began implementing sanctions on exports from Türkiye in 54 product groups covering 1,019 items and suspending customs procedures, the new sanctions decision announced on May 3 represents the second phase of state-level measures beyond the April 9 sanctions.

According to TÜİK data, the total trade volume between Türkiye and Israel was $6.8 billion in 2023 and has been completely stopped as of May 2024. 

 This situation has left many exporters and importers with several questions about the process that need to be clarified. 

As the scope and consequences of the statements and sanctions made by the Ministry are not detailed yet, only probable scenarios can be speculated. 

Please note that the official authorities have not yet provided a detailed explanation regarding the scope and consequences of the sanctions. All the views expressed in this document are based on limited information. We strongly advise against taking action based on these views and recommend that you seek legal advice specific to your operations before proceeding.

1. What punitive and administrative sanctions could companies face in the event of a violation of Türkiye’s import and export bans with Israel? For example, in the United States, if a violation of sanctions is detected, OFAC can impose administrative fines and take action against the assets of companies or individuals. What are the sanctions in Türkiye, and which authority will impose them?

The press release did not mention the penalties that would be imposed in case of sanctions violations. It is unclear whether administrative fines, restrictions on export licenses, or other measures such as the seizure of goods at customs will be applied.

Türkiye does not have an official dedicated authority like the OFAC in the United States or OFSI in the United Kingdom that directly imposes sanctions. Thus, there is uncertainty about the consequences of sanctions and who will enforce them.

However, with the current explanations, it is understood that the sanction decision will be controlled by customs authority; and import and export transactions that will fall within the scope of direct trade with Israel will not be allowed. Therefore, it would be commercially sensible not to attempt these transactions to avoid costs such as logistics and warehouse costs.

2. Are the sanctions imposed by Türkiye primary sanctions? Are secondary sanctions also being implemented? In other words, is direct import and export prohibited, or is it also considered a violation of sanctions to continue trade with Israel indirectly through branches or companies in other/third countries? For example, if a company does not export directly to Israel from Türkiye but instead exports indirectly through a third country (e.g., Malta), would it still be subject to sanctions? Is “circumvention” prohibited under the sanctions imposed by Türkiye?

Secondary sanctions in the United States are issued as Executive Orders (EO) and provide the scope and conditions under which sanctions apply to companies or institutions in other countries. These EOs extend the US jurisdiction over these third parties. For example, primary sanctions prohibit direct trade, while secondary sanctions ban transactions that indirectly facilitate or contribute to prohibited activities and mostly target third parties who are non-US persons, especially foreign financial institutions.

There is no concept of secondary sanctions in Turkish law. The Ministry of Trade’s press release did not mention a scope similar to secondary sanctions. While details were not specified, it seems that only direct trade has been banned.

Türkiye’s customs jurisdiction is not like the “EAR—export administration rules—follow the items” (i.e., export controls follow the product, so wherever the product is, the BIS—Bureau of Industry and Security— can exercise its jurisdiction there) system as in the United States. In Türkiye, products are subject to customs authority/jurisdiction when they are within Türkiye’s borders (land, territorial waters, inland waters, and airspace). Therefore, it appears that if products are exported from Türkiye to a person in another/third country, and then exported to Israel by that third person in the third country, this method (circumvention or transshipment) would not be considered a violation of sanctions.

In other words, a company that exports machinery and equipment and transfers products to a company in another country for assembly before sending them to the target country might not fall within the scope of the sanctions.

3. Can this sanctions decision be called an embargo? The April 9, 2024 decision covered 54 product groups; now all product groups have been banned from import and export. May this government decision be considered an embargo?

An embargo is the full prohibition of all trade between two countries, without any exceptions of licenses. Sanctions involve the prohibition of importing and exporting goods or services, with exceptions for licensed trade.
The press release is related to the suspension of all trade, and no exceptions for licenses have been mentioned yet.

Antiboycott rules, and in some circumstances, prohibit U.S. companies from taking certain actions in furtherance or support of a boycott maintained by a foreign country -in this case Türkiye- against a country friendly to the United States -in this case Israel- (unsanctioned foreign boycott). It is therefore anticipated that Turkish companies trading with US companies may experience certain supply chain disruptions in the process, as US companies may be barred from trading with Turkish companies under the antiboycott laws.

4. A decision has been made to ban imports and exports for all products; however, no comments were made about debts and receivables. Are collections/money transfers covered under sanctions? Will there be a “wind down” period to allow for collections or transfers?

No detail has been provided in the press release and no time period has been specified for this in the press release. Moreover, the sanction decision was announced by the Ministry of Trade in relation to imports and exports. No announcement has been made by the Ministry of Treasury and Finance and the Central Bank. Therefore, until further notice, it is understood that money flows will not fall within the scope of sanctions.

 We advise you to be proactive and review and analyse all of your transactions, develop a sanctions compliance program within your company and stay updated and tuned about new developments in order to avoid sanctions. Please do not act based on these general views, and get a legal advice from a professional law firm.

If you require a detailed assessment of your business’s compliance with  #TurkishSanctions,   #OFAC,  #OFSI, or  #EUSanctions, please contact our team for professional assistance at [email protected]

https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7191893134329425920